Het belangrijkste wapen is toch je mond

Hoe goed je ook kunt omgaan met verschillende wapens, het beste wapen is toch je mond. Dat erkent zelfs de docent Geweldsbeheersing. Tijdens het vak Beroepscommunicatie leren we waarom. Hoe je iemand aanspreekt en te woord staat als politieman of -vrouw kan heel bepalend zijn voor het vervolg van de situatie. De acteurs waarmee we oefenen drukken ons met de neus op de feiten.

In het dagelijks leven weet ik meestal heel goed wat ik moet zeggen en laat ik het  ook weten als ik het niet met je eens ben. In uniform in een klaslokaal, met zeven medestudenten, een acteur en docent die op je letten, is het andere koek. Bijna iedereen blijkt ook best zenuwachtig te zijn. Dat helpt niet echt mee en het gaat dan ook lang niet altijd meteen goed. Maar daar leren we juist van.

Weerspiegeling
De reactie van de acteur op jouw gedrag is een directe weerspiegeling van zijn indruk van je optreden.
Sta je hem vriendelijk te woord en benoem je objectief wat je ziet of opvalt, dan haalt dat al een hoop spanning weg. Lijkt het of je vooroordelen hebt, je onnodig bemoeit met dingen of ongeduldig bent? Dan zul je dat merken ook.

We beginnen met personages die klagen over overlast of zich ergens zorgen over maken. Die moet je eerst maar gewoon hun verhaal laten doen en vervolgens proberen gerust te stellen. En soms ook wijzen op hun eigen verantwoordelijkheid. Niet meteen aan het begin van het gesprek, maar pas later, als de persoon zijn verhaal heeft kunnen doen. Allemaal tips die in de praktijk van pas gaan komen.

Niet in de verdediging
Al vrij snel zijn we klaar om een stapje verder te gaan, met een acteur die bewust vervelend gaat doen en beledigende opmerkingen maakt. We leren dat we het expliciet moeten benoemen als iemand te ver gaat. Doe je dat niet, dan loopt hij keihard over je heen. Op straat gaan we allemaal wel eens iemand tegenkomen die je zal intimideren om bijvoorbeeld onder een bekeuring uit te komen. Dan moet je op je strepen staan, maar toch op een professionele manier een einde maken aan het gedrag. En belangrijk: niet in de verdediging schieten. Dat gaat niet vanzelf. Als iemand mij beledigt, heb ik de neiging zo bijdehand mogelijk te antwoorden. Je wil het niet op je laten zitten en gaat zelf net zo lullig terugdoen. Politiemensen kunnen het niet zover laten komen. Dat is echt iets wat je moet leren. Aan de acteur merken we dat het werkt als je iemand resoluut en direct wijst op zijn onacceptabele gedrag en op de eventuele gevolgen. Je persoonlijke boosheid moet je dus maar even onderdrukken.

Sanne werkt als vrijwilliger bij de politie Rotterdam-Rijnmond.